مهاجرت قبایل عرب به خوزستان و تأثیرات آن بر تحولات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی منطقه (از ورود عرب ها تا پایان حکومت امویان)

خوزستان بعد از عهد داریوش هخامنشی، جز ولایات حاصلخیز ایران بود. حاصلخیزی این سرزمین باعث شده که عرب¬ها به این منطقه چشم طمع، و انگیزه تصرف آن را داشتند. این سرزمین در سال های 16-19 هجری زیر ضربات مداوم قوم عرب بود که آن¬ها از نقاط مختلف عربستان به سوی عراق و خوزستان گسیل شدند. وسعت سرزمین خوزستان به همراه تنوع جغرافیایی و تنوع آب و هوایی باعث گردیده تا مردمان ملت¬های مختلف از جمله عرب¬ها با ویژگی¬های آداب و رسوم خاص در آنجا سکنی گزینند. قبایل عرب بنا به شرایط داخلی شبه جزیره¬العرب یعنی، قحطی، خشکسالی، جنگ¬های قبیله¬ای، سرزمین ایران را مورد توجه قرار دادند. حکومت ساسانی دولت آل¬لخم حیره را برای تقویت مرزهای غربی ایران، زیر حمایت خود قرار داد و این¬ها باعث جلوگیری تهاجم عرب¬ها به ایران می¬شدند. قبایل عرب جهت کسب موقعیت¬های اقتصادی بهتر و کسب غنایم بیشتر به سمت ایران روانه شدند. عمر خلیفه دوم با توجه به حضور گسترده عرب¬ها در عراق دو شهر کوفه و بصره را برای سکونت آن¬ها و پشتیبانی از ادامه فتوحات در ایران ایجاد نمود. بنابراین موقعیت جغرافیایی، تشویق خلیفه، غنایم فراوان، تجارت ایران با چین و هند و راه¬های تجاری و محصولات تجاری مانند ابریشم و نیشکر و خرما و سایر محصولات دیگر باعث شد که قبایل فراوانی از تمیم، بکربن وائل، عبدالقیس و غیره به بهانه ادامه فتوحات به سرزمین خوزستان وارد شوند. اسکان بسیاری از قبایل در شهرهای خوزستان مانند، اهواز، شوشتر، شوش، دشت میشان، و غیره پیامدهای اجتماعی و فرهنگی گوناگونی را به وجود آورد و این باعث ظهور رشد شهرنشینی، پدیده موالی، دگرگونی ساختار اجتماعی، نشر و گسترش اسلام و اختلاف قبایل شمالی و جنوبی شده بود. عرب¬ها با میل خود وارد مناطق خوزستان شدند و با خود دین اسلام که تساوی و برابری را به همراه داشت، برای مردم به ارمغان آوردند. با ورود عرب¬ها به ایران زبان فارسی رشد و گسترش یافت و آن¬ها زبان عربی را وارد مناطق خوزستان کردند. این منطقه در دوره¬های بعد با امواج مهاجرت قبایل عرب، مواجه شد و بسیاری از قبایل به این منطقه سرازیر شدند. هدف از نگارش این پایان¬نامه، آشنایی با زندگی عرب¬ها، پیشینه تاریخی، موقعیت جغرافیایی، فرهنگ، زبان، مذهب و همچنین سیاست¬های قوم عرب و تاثیراتی که بر منطقه خوزستان داشتند، را تبیین نمائیم.